türkçenin önemli sözlükleri ve yazarları

Comment Trouver Un Site De Rencontre 100 Gratuit. Atasözleri Sözlüğü Deyimler Sözlüğü Edebiyat Terimleri Sözlüğü Tiyatro Terimleri Sözlüğü Sözlük, dilin kelime hazinesini derleyip bir arada toplayan temel kitaptır. Bu temel kitapta, yazı ve konuşma dilinde geçen -özel adlardan başka- bütün kelimeler yer alır. Sözlük bir ahlak kitabı olmadığına göre, hiçbir kelime kötü ve çirkin diye atılmaz. Kelimelerin tanımları yapılır, okunuşları, yazılışları, belirtilmek istenilen anlama göre söylenişteki vurguları gösterilir. Uzak ve yakın, gerçek ve mecaz bütün anlamları örnekleriyle anlatılır. Gerekirse kökenleri açıklanır. Dilbilgisiyle ilgili çeşitli hâlleri ve türeyişleri belirtilir. Sözlük, yalnız dilin kelime hazinesini toplamakla kalmaz; dili korur, onu bozulup yozlaşmaktan kurtarır. Bu özellikleriyle bir bakıma dilbilgisiyle birlikte, dilin anayasası denilebilecek üstün bir değer taşır. Bu denli önemli olan Türkçe bir sözlükten, yakın zamanlara dek yoksun kalışımız çok üzücüdür. İlk kez Tanzimat Devri’nde göze çarpan bu eksiklik, yazarlar ve düşünürler arasında uzun tartışma-lara yol açtı. Dilin kelimelerini kapsayacak bir sözlüğe ve kurallarını toplayacak bir dilbilgisi kitabına olan ihtiyacımız uzun uzun belirtildi. Ama böyle bir girişime başlayacak kimse çıkmadı; bütün dilekler sözde kaldı. Peki, bizim Türkçe sözlüklerimiz yok muydu? Yoktu. Eldeki sözlükler, “Türkçe, Arapça ve Farsçadan mürekkep” Osmanlıcanın sözlükleriydi. Türkçü ve Türkçeci olan Vefik Paşa bile, hazırladığı sözlüğe Lehçe-i Osmanî adını vermek eğiliminden kendini kurtaramamıştı. Sonunda Türkçeci olan Şemsettin Sami, konuşma ve yazı dilimizde geçen kelimeleri toplayarak, Arapça ve Farsça ağır kelimeleri atıp, Türkçe kelimelere daha çok önem vererek sözlüğünü hazırladı ve buna hiç duraksamadan Kamus-ı Türkî adını verdi. Oysa, Türk dilinin ilk gelişme çağlarından başlayarak ortaya konulan eserlerimizi gözden geçirecek olursak, dinî eserlerden sonra sözlüklerin büyük bir yer tuttuğunu görürüz. Kaşgarlı Mahmutun Divanü Lügati’t-Türkü Araplara Türk dilini öğretmek üzere kaleme alınmış Arapça bir sözlüktür; kapsadığı özellikler ve açıklamalarla bugün de değerini korumaktadır. Harezm bölgesinde Mehmet b. Kays’ın Tibyânül-Lugâtı’t Türkî alâ Lisani’l-Kanklı adıyla meydana getirdiği sözlük, bu konuda atılmış bir adımdır. Bu da elimize geçmemiştir. Mısır ve Suriye bölgelerinde, Memluklar devrinde kaleme alınmış sözlükler de büyük bir önem taşır. Bunları bir yana bıraksak bile XIII. yüzyıldan sonra Anadolu’da kaleme alınmış olan sözlükler büyük bir çabanın ürünüdür. Bizde, ilk sözlük, XIII. yüzyılda, Mehmet b. Mustafa b. Zekeriyya, b. Hoca Hasanı Fahrettin Salgurî’nin d. Selçuklular devrinde Türk dilinin başlıca kurallarını ve kelimelerini kaside hâlinde toplayan eserdir. … Ne yazık ki bu ilk ve önemli eser meydanda yoktur. Türkçede İlk Sözlükler asıl XIV-XVI. yüzyıllar arasında görülür. Ancak bu sözlükler “Arapça-Türkçe”, Farsça-Türkçe” ya da bunların karışımıdır. İlk zamanlar için bu çok doğaldır, İslam uygarlığı çerçevesi içinde dilimize giren yabancı kelimelerin Türkçe karşılıklarını gösteren böyle sözlüklerin hazırlanması gerekli idi. Ama yine gerekirdi ki salt Türkçe kelimeler de toplanmış, unutulup gitmekten korunmuş olsun. İşte gerekli görülmediği için bu yapılmadı. Yapılması düşünülmediği için de yığınlarla Türkçe kelimeler ve deyimler unutulup gitti. Bundan ötürü de dilimiz kısırlaştı. Arapçadan Türkçeye aktarılan sözlüklerin son ürünleri arasında bugün elimiz altında bulunan Ahterî Mustafa’nın Ahterî-i Kebir, Mütercim Asım’ın Arapçadan Türkçeye Kamus çevirisi ile, Farsçadan Türkçeye Burhan-ı Kaat’ı en önemlileridir. Hâlâ baş vurduğumuz değerli kaynaklarıdır. Tanzimat edebiyatı döneminden sonra, Osmanlıca deyiminin yayıldığı çağda sözlükler, Türkçe, Arapça ve Farsça kelimeleri kapsadığı için “Lûgat-ı Osmaniyye” adını almaya başladı. Vefik Paşa’nın bir cildi Türkçe, öteki cildi Osmanlıca kelimeleri kapsayan Lehçe-i Osmanî’si, Muallim Naci’nin Lugat-ı Naci’si, Mehmet Salahaddin’in Kamus-ı Osmanî’si elde bulunan sözlüklerin en yararlılarıdır. Yalnız daha önceleri hazırlanmış olan Şeyhülislam Esat Efendi’nin Lehçetü’l-Lugât’ı “lisan-ı Türkî’de müsta’mel mastar ve isimler huruf-ı hecâ üzre tertip, sonra Arapça ve Farsça maanisini tefsir” eder. Bu, öteki sözlüklerden farklıdır. Kapsadığı Türkçe kelimeler yetersiz de olsa bu alandaki çabayı göstermesi bakımından ilginçtir. Bizde hazırlanan sözlüklerin hepsi, dilden çok edebiyat göz önünde tutularak tertiplenmiş, tanım fikri henüz gelişmemiştir. Onun içindir ki dil bakımından yetersiz sayılır. Muhtaç olduğumuz çeşitli sözlüklerin başlıcaları Konuşma ve yazı dilimizdeki kelimeleri kapsayan Türkçe sözlük, dilimizin kelime hazinesini kapsayan tarama ve derleme sözlükleri, terimler sözlükleri, deyimler sözlüğü, mecazlar sözlüğü, yakın ya da eş anlamlı kelimeler sözlüğü, edebiyat sözlüğü, kafiye sözlüğü, argo sözlüğü, bilim ve sanat dallarının sözlükleri, etimoloji sözlüğü yer alır. Bunlardan halk ağzından derlenen ve kitaplardan taranan Tanıklarıyla Tarama ve Halk Ağzından Söz Derleme sözlükleri Dil Kurumu Derleme ve Tarama Kolunca; çeşitli bilim dallarıyla ilgili terim sözlükleri, Terim kolunca, ilgili bilim adamlarına ısmarlanıp hazırlatılmakta ve yayımlanmaktadır. Öteki sözlüklerin çoğu Dil Kurumunca ya da Kurum görevlilerince hazırlanmıştır ve hazırlanmaktadır. Bir de Türkiye Türkçesinin Tarihsel Sözlüğü vardır ki onun da son zamanlarda Kurumca hazırlığına başlanmıştır. … Yukarıdaki metin, Agâh Sırrı Levend’in Türk Dili dergisinde 1965-1973 yılları arasında yayımladığı yazılarından bir kısmını topladığı “Dil Üstüne” isimli kitabında bulunmaktadır. Agâh Sırrı Levend kaleme aldığı bu yazısında sözlükçülüğümüz ve Türkçenin önemli sözlükleri üzerinde durmuş, TDK’nin sözlük çalışmaları hakkında bilgi vermiştir. Bir dilin bütün veya belli bir çağda kullanılmış kelime ve deyimlerini alfabe sırasına göre tanımlayan, açıklayan, başka dillerdeki karşılıklarını veren eserlere sözlük denir. Sözlüklerin en önemli özelliği temel başvuru kitapları arasında yer almasıdır. Sözlükler hazırlanış amaçları ve taşıdıkları nitelikleri bakımından çok çeşitlidir. Sözlüklerin ortaya çıkışı yabancı dil öğrenme ihtiyacıyla ortaya çıkmıştır. Dünyada ilk sözlük nerede hazırlandığı, hangi dili temel aldığı konusunda bilgimiz yoktur. Ancak bugünkilere benzer ilk sözlük olarak Aristophanes’in Aristofanes yaklaşık olarak MÖ V-IV. yüzyılda yazdığı, Yunancada seyrek kullanılan ve açıklaması güç kimi kelimeleri bir araya getirdiği eseri kabul edilir. Türkçenin ilk sözlüğü ise Kâşgarlı Mahmut’un Türkçenin Arap dili karşısında zengin bir dil olduğunu göstermek amacıyla hazırladığı Dîvânu Lugâti’t-Türk’tür. Kâşgarlı Mahmut, Türk topluluklarının ağız özelliklerini hem ses hem de söz varlığı bakımından ayrıntılı biçimde ele almıştır. Bu nedenle eserine “Türk Lehçeleri Sözlüğü” adını vermiştir. Çağdaş sözlük biliminde bugün de uygulanan bir yöntemle tanımladığı hemen her sözün içinde geçtiği örnek cümleleri, şiirleri, atasözleri ve deyimleri vermeye özen göstermiştir. Türklerin İslamiyet’i kabul etmeleriyle birlikte Arapça ve Farsçadan çeviri yoluyla birtakım sözlükler hazırlanmıştır. Sonraki yüzyıllarda bu tür sözlüklerin sayısı artmıştır. İki dilli sözlükler de yavaş yavaş görülmeye başlanmıştır. 19. yüzyılda baskı tekniklerinin gelişmesiyle sözlük türleri çeşitlenmiştir. Türkçe sözlükler üzerine yapılan çalışmalara göre 1928 yılına kadar eski harflerle basılmış Türkçe sözlüklerin sayısının 250 civarındadır. Vankulu Lügati, basılan en eski sözlüğümüzdür. Basılan diğer sözlükler arasında en önemlileri Ahmet Vefik Paşa’nın “Lehçe-i Osmânî”si ile Şemsettin Sami’nin “Kamus-i Türkî”sidir. Ahmet Vefik Paşa Arapça, Farsça, Türkçe kelimelere yer verdiği sözlüğünde Türkçe için “Osmânî” adını kullanır. Şemsettin Sami ise yirminci yüzyılın başında hazırladığı “Kamus-i Türkî”nin ön sözünde Türkçenin söz varlığını ortaya koyduğunu, dilimizin Türkçe olduğunu belirtir. Cumhuriyet Dönemi’nde sözlükçülük alanında Mustafa Kemal Atatürk’ün gayretleriyle önemli gelişmeler kaydedilir. Türk dili konusundaki çalışmaları resmî ve bilimsel çerçevede yürütmek amacıyla kurulan Türk Dil Kurumunun asli görevlerinden biri de Türkçe sözlük hazırlamak olarak belirlenir. Bu amaçla ilk baskısı 1943 yılında yapılan ve birçok dilcimizin emeğiyle hazırlanan “Türkçe Sözlük” Türkiye Türkçesinin en önemli sözlüklerinden biridir. “Türkçe Sözlük”ün 11. baskısı 2011 yılı içinde yayımlanmıştır. Aynı zamanda Genel Ağ ortamında sürekli güncellenmektedir. TDK “Türkçe Sözlük” dışında derleme, tarama, terim, öteki Türk lehçeleri, eski lehçeler vb. konularda sözlükler yayımlamıştır. Yurdumuzun türlü bölgelerinde halk ağzından derlenmiş olan Türkçe veya Türkçeleşmiş sözlerin bulunduğu “Derleme Sözlüğü” ile Türkiye Türkçesinin tarihsel söz varlığını ele alan “Tarama Sözlüğü” önemli sözlüklerimizdendir. Bu sözlükler bugün TDK tarafından Genel Ağ sitesinde paylaşılmaktadır. Günümüzde TDK dışında çeşitli kurumlar ve kişilerce yayımlanmış Türkçe sözlükler, Osmanlıca-Türkçe sözlükler, terim sözlükleri, Anadolu ağızlarına ait sözlükler gibi eserler de vardır. Türk Dilinin Gelişimi ve Yapısı Yazma Çalışmaları » Alt KategorilerPDF Sözlükler Türkçe DD – Türkçe Sözlük DD – Kısaltmalar Dizelgesi DD – Yazım Kılavuzu TDK – Büyük Türkçe Sözlük Sözlükler Türkçe-Başka Diller Sesli Sözlük Tureng Türkçe sözlükler için kaynaklar Azerice sözlükler listesi Bilişim Terimleri Sözlükleri ~ 70 sözlük Büyük Terimler Sözlüğü Arşivi 100 sözlük Tarihi sözlükler sergisi Hacettepe Üniversitesi 2018 Nisan – Prof. Dr. Şükrü Akalın’ın kişisel koleksiyonundan Sözlük BilimiAraştırmaları – Sözlükler ~75 sözlük Sözlük Kaynakçası. Ömer Demircan ve Aybars Erözen 1986 Türk Dil Kurumu TDK Sözlükleri Türk Dili Tarihsel Sözlükleri Türkçe sözlükler – Türkçe sözlükler listesi Türkçe-Başka diller 229 sözlük, Başka diller-Türkçe 229 sözlük ~460 sözlük 281 Türkçe sözlük aşağıda belirtilen 89 öbekte listelenmiştir 70 tanesi İnternette de var Afet Yönetimi Genetik Nümizmatik Ağaç İşleri Gıda Mühendisliği Osmanlıca Ağızlar Gizli Topluluklar Otomotiv Akrabalık ve Adlar Göç-İltica Ruhbilim Almanca – Türkçe Harita ve Kadastro Sağlık – Tıp Anatomi Havacılık Sanat Argo Hukuk Simgeler Arkeoloji İletişim Sosyal Asalakbilim İnanç Söylev Avrupa Birliği İklimlendirme ve Soğutma Spor Aydınlatma İngilizce – Türkçe Tarım Benzetim İnsan Hakları Tarih Bilişim İnşaat Mühendisliği Teknik Bitki – Orman Jeomorfoloji Tekstil Bulmaca Kağıtçılık Tıp Coğrafya – Yer Adları Kaynak Turizm Çevre Kentbilim Türk Dünyası Davranış Bilimleri – Etik Kimya Türkçe Denizcilik, Balıkçılık, Sualtı Kitaplıkbilim Türkçe Karşılıklar Dilbilim – Dilbigisi Maden Uçak Mühendisliği Döşem Malzeme Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Edebiyat – Yazın – Anlatım Mantık Uyak Eğitim Matematik Uygulayım Ekonomi – Finans Metal Vergi Elektrik Metroloji Yakın ve Karşıt Anlamlılar Etimoloji Mimari Yapı Felsefe Mitoloji Yönetim Fotoğraf Muhasebe Yöneylem Fransızca – Türkçe Nüfus Yöntembilim Nükleer Zanaat t t 171 tanesi Tuncer Ören’in kitaplığında da var baskı yayınevi şehir –A– Afet Yönetimi Semra Erbay, Oktay Ergünay, … Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü 2014 1 AFAD Ankara Ağaç İşleri t Nazım Şanıvar Ağaçişleri Terimleri Sözlüğü eski terim, Alm. 1968 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Ağızlar t Leylâ Karahan Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması 1996 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Münir Erten Diyarbakır Ağzı 1994 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Hüseyin Dallı Kuzeydoğu Bulgaristan Türk Ağızları Üzerine Araştırmalar 1976 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Kemal Edip Urfa Ağzı 1945 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Kemal Edip Urfa Ağzı 1991 2 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Akrabalık ve Adlar t Yong-Sŏng Li Türk Dillerinde Akrabalık Adları 1999 1 Simurg İstanbul t Baskarov Türk Kökenli Rus Soyadları 1997 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Almanca – Türkçe t Herbert Jansky Deutsch – Türkisches Wörterbuch 2 cilt 1958 1 Otto Harrassowitz Wisbaden t Fritz Heuser, Şevket ? Türkçe Almanca Lûgat 1967 6 Otto Harrassowitz Wisbaden t Karl Stuerwald Türkçe Almanca Sözlük 1972 1 Otto Harrassowitz Wisbaden Anatomi t M. Tahir Hatiboğlu Anatomi Sözlüğü 1985 2 Çağ Matbaası Ankara t Heinz Feneis¸ Süreyya Ülker Resimli Anatomi Sözlüğü Dilgibilim adlığı 1979 1 İnkılâp ve AKA Kitabevleri İstanbul Argo t Hulki Aktunç Büyük Argo Sözlüğü 1990 1 AFA Yayınları İstanbul t Levent Tülek Lumpen Sözlüğü 2007 2 Sel Yayıncılık İstanbul t Seyfettin Şimşek Mecaz ve Argo Lûgatçesi 1958 1 Okay Yayınevi İstanbul t Ferit Devellioğlu Türk Argosu 1980 6 Aydın Kitabevi Ankara t Hulki Aktunç Türkçenin Büyük Argo Sözlüğü Tanıklarıyla 2000 2 YKY Yapı Kredi Yayıncılık İstanbul Arkeoloji Arkeoloji Sözlüğü t Secda Saltuk Arkeoloji Sözlüğü 1997 3 İnkılâp Kitabevi İstanbul Tamay Tekçam Arkeoloji Sözlüğü Alfa Yayıncılık Arkeoloji Terim Sözlüğü Ali Çelik Arkeoloji Terimleri Sözlüğü Halet Çambel, Sönmez K. vd Çok Dilli Arkeoloji Sözlüğü Anna Kieburg Grabungswörterbuch Türkçe dahil 8 dilde Kazı sözlüğü 2012 Philippe von Zabern Almanya Murat Karatağ Klasik Arkeoloji Sözlüğü Genesis Kitap Yasemin Er Klasik Arkeoloji Sözlüğü 2006 2 Phoenix Yayınevi Howatson; Faruk Ersöz Oxford Antikçağ Sözlüğü 2006 Asalakbilim t Mehmet Turan Yarar Asalakbilim Terimleri Sözlüğü 1970 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Avrupa Birliği AB Terimler Sözlüğü Çukurova Üniversitesi Adana Mustafa Dönmez vd Avrupa Birliği Terimleri Sözlüğü Türkçe-İng. 2009 AB Genel Sekreterliği Ankara Aydınlatma Vestel Aydınlatma Sözlüğü Vestel İstanbul Aydınlatma Terimleri Sözlüğü DERİNled t Şazi Sirel Aydınlatma Terimleri Sözlüğü Alm., Fr., İng. 1973 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara –B– Benzetim 1 Tuncer Ören ve 14 kişi Modelleme ve benzetim sözlüğü İng-Fransızca-Türkçe 2006 1 Marsilya, Fransa Bilişim 48 Bilişim Terimleri Sözlükleri için tıklayınız 48 sözlük Bitki – Orman Alper H. Çolak ve Ünal Asan Orman Amenajmanı ve Silvikültür Terimleri Sözlüğü 2010 Batı Karadeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Bolu t Turhan Baytop Türkçe Bitki Adları Sözlüğü 1997 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Biyoloji t Sevinç Karol¸ Zekiye Suludere¸ Cevat Ayvalı Biyoloji Terimleri Sözlüğü 1998 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Bulmaca t Gül Önet Bulmaca Sözlüğü 1990 1 Çağdaş Yayıncılık İstanbul –C– Coğrafya – Yer Adları t Sevan Nişancıyan Adını Unutan Ülke – Türkiye’de Adı Değiştirilen Yerler Sözlüğü 2010 1 Everest Yayınları İstanbul t Lâle Naim Archeological Map of Western Anatolia & Some Old Cities 1 Tifset t M. Türker Acaroğlu Bulgaristan’da Türkçe Yer Adları Kılavuzu 1988 1 Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara Coğrafya Terimleri Sözlüğü Coğrafya Dünyası Mehmet Şerif Akaydın ed. Coğrafya Terimleri Sözlüğü GNOSİS t Sami Öngör Coğrafya Terimleri Sözlüğü 1980 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t M. Orhan Bayrak İzahlı İstanbul Sözlüğü 2004 2 Tarih Düşünce Kitapları İstanbul t Tuncer Gülensoy Türkçe Yer Adları Kılavuzu 1995 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara –Ç– Çevre Terimleri Sözlüğü Çevre Terimleri Sözlüğü Türkçe-İngilizce –D– Davranış bilimleri – Etik Ali Seyyar Ahlak Terimleri Ansiklopedik Sözlük 2003 1 Beta Basım Yayın İstanbul t Salih Güney Davranış Bilimleri ve Yönetim Psikolojisi Terimler Sözlüğü 1998 1 Basımevi belirtilmemiş Ankara Denizcilik, Balıkçılık, Sualtı Balıkçılık Terimleri Çöllü – e-mağaza Balıkçılık ve Denizcilikte Kullanılan Terimler Dalış Terimleri Sözlüğü Deniz Biyolojisi ve Balıkçılık Terimleri 2013 ODTÜ Ankara Deniz Taşıtları Sözlüğü Denizcilik Terimleri Sözlüğü Aşkın Yıldırım vd Zıpkıncı/Sualtı Avcılığı ve Serbest Dalış Sözlüğü 2006 Dilbilim – Dilbigisi t Berke Vardar vö. Dilbilim ve Dilbigisi Terimleri Sözlüğü 1980 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Berke Vardar vö. Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü 1998 2 ABC Kitabevi İstanbul t Atakan Altınörs Dil Felsefesi Sözlüğü 2000 1 Paradigma İstanbul Döşem t Cavit Sıdal Döşem Terimleri Sözlüğü eski terim, İng. 1969 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara –E– Edebiyat – Yazın – Anlatım t Beşir Göğüş Anlatım Terimleri Sözlüğü Fr., İng. 1998 1 DD Dil Derneği Ankara t Seyit Kemal Karaalioğlu Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü 1978 2 İnkılap ve AKA Kitabevleri İstanbul t Ali Püsküllüoğlu Edebiyat Sözlüğü 1996 1 Özgür Yayınları İstanbul t L. Sami Akalın Edebiyat Terimleri Sözlüğü 1976 4 Varlık Yayınevi İstanbul t Behçet Necatigil Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü 1983 11 Varlık Yayınevi İstanbul t Şükran Kurdakul Şairler ve Yazarlar Sözlüğü 1985 1 Cem Kitabevi İstanbul Yusuf Çotuksöken Türkçe Dil ve Edebiyat Terimleri Sözlüğü 2006 1 Toroslu Kitaplığı İstanbul t Beşir Göğüş vö. Yazın Terimleri Sözlüğü eski terim, Alm., Fr., İng. 1998 1 DD Dil Derneği Ankara Eğitim t A. Ferhan Oğuzkan Eğitim Terimleri Sözlüğü 1981 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Özcan Demirel Eğitim Terimleri Sözlüğü 1993 USEM Yayınları Ankara t Paul Foulquié Pedagoji Sözlüğü 1994 Sosyal Yayınlar İstanbul TESE AESS Avrupa Eğitim Sistemleri Sözlüğü 2009 AB Ekonomi – Finans t Abdurrahman Akdoğan, … Açıklamalı Maliye ve Vergi Sözlüğü 1986 1 Birlik Yayıncılık Ankara Nur Keyder vd Ekonomi İşletme Sözlüğü Türkçe-İng. 2008 Seçkin Yayıncılık İstanbul t Demir Demirgil Ekonomi Sözlüğü İngilizce-Türkçe, Türkçe-İngilizce 1989 1 Çağlayan Kitabevi İstanbul Orhan Şener Ekonomi Sözlüğü İngilizce-Türkçe, Türkçe-İngilizce 2014 Seçkin Yayıncılık İstanbul t Bilge Aloba Köksal Ekonomi Terimleri Sözlüğü Fransızca-Türkçe-Fransızca 1990 1 Çağlayan Kitabevi İstanbul Halil Seyidoğlu Ekonomik Ve İşletmecilik Terimleri Açıklamalı Sözlük İngilizce – Türkçe 2008 3 Seyidoğlu Bireyserl t İrfan Kızıklı Gümrük Terimleri Sözlüğü 1972 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Elektrik Elektrik – Teknik Sözlük Türkçe – İngilizce Elektrikce Yaver Heper Geleneksel Elektrik Santralleri için Teknik Terimler Sözlüğü – Bölüm 1 İngilizce-Türkçe 2009 DEK-TMK Ankara Etimoloji t Sevan Nişanyan Elifin Öküzü Ya Da Sürprizler Kitabı 2003 3 Adam Yayınları İstanbul t Önder Şenyapılı Her Sözcüğün Bir Öyküsü Var-1 2009 1 ODTÜ Yayıncılık Ankara t Bedros Kerestedjian Quelques Matériaux pour un Dictionnaire Étymologique de la Langue Turque 1912 1 Stephen Austin and Sons ltd. Londra t Sevan Nişanyan Sözlerin Soyağacı – Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü 2002 1 Adam Yayınları İstanbul t İsmet Zeki Eyuboğlu Türk Dilinin Etimoloji Sözlüğü 1991 2 Sosyal Yayınlar İstanbul t Hasan Eren Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü 1999 1 Bizim Büro Basımevi Ankara –F– Felsefe t Orhan Hançerlioğlu Felsefe Sözlüğü 1989 Remzi Kitabevi İstanbul t Hatemi Senih Sarp Felsefe Tarihi Sözlüğü 1960 1 Ataç Kitabevi Ankara t Bedia Akarsu Felsefe Terimleri Sözlüğü 1994 5 İnkılâp Kitabevi İstanbul Doğuhan Murat Yücel Felsefe Terimleri Sözlüğü 2013 t Ahmet Cevizci Paradigma Felsefe Sözlüğü 2000 4 Paradigma İstanbul Fizik t Rauf Nasuhoğlu vd. Fizik Terimleri Sözlüğü 1983 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Oktay Sinanoğlu Fiziksel Kimya Terimleri Sözlüğü Tr., eski terimler, Alm., Fr., İng, Japonca 1978 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Fotoğraf Güler Ertan, Bülent Erutku Açıklamalı Fotoğraf Terimleri Sözlüğü 2004 Say Yayınları İstanbul Abdullah Işık Dijital Fotoğraf terimleri Sözlüğü Fotoğraf Makinesi Kısaltmaları ve Terimler Sözlüğü Tolga Yüksel Fotoğraf Sözlüğü Türkiye Fotoğraf Sanatı Federas. Fotoğraf Terimleri Ansiklopedik Sözlüğü Fotoğraf Terimleri Sözlüğü Fotoğraf Terimleri Sözlüğü FoğrafUstası Fotoğraf Terimleri Sözlüğü forumArtuklu Fotoğraf Terimleri Sözlüğü fotografMania Fotoğraf ve Fotoğrafçılık Terimleri Sözlüğü Fotoğrafçılık Terimleri Sözlüğü David Prakel Görsel Fotoğrafçılık Sözlüğü İngilizceden çeviri 2012 1 Literatür Yayıncılık İstanbul Temel FotoğrafçılıkTerimleri TürkNikon Fransızca – Türkçe t Tahsin Saraç Fransızca – Türkçe Büyük Sözlük 1976 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Sermet Sami Uysal Türkçe’de Yaratılan "Fransızca" Sözcükler ve Türkçe’de Anlamları Değiştirilen "Fransızca" Sözcükler 2014 1 YKY Yapı Kredi Yayıncılık İstanbul –G– Genetik Türk Hematoloji Derneği Genetik Terimler Sözlüğü 2013 1 Türk Hematoloji Derneği İstanbul Gıda Mühendisliği ODTÜ_Gıda Mühendisliği Bölümü Gıda Mühendisliği Terimleri Rehberi İng-T, Türkçe-İng. 2005 ODTÜ Gıda Mühendisliği Ankara Mutfak ve Gıda Terimleri Sözlüğü Yemek Kulübüm Gizli Topluluklar t Michael Benson Gizli Topluluklar Sözlüğü 2006 2 Neden Kitap İstanbul Göç-İltica Göç Terimleri Sözlüğü Richard Perruchoud ed. Göç Terimleri Sözlüğü T-İng. 2009 Uluslararası Göç Hukuku İltica Terimleri Sözlüğü –H– Harita ve Kadastro TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Arazi Yönetimi Terimleri Sözlüğü 2013 2 TMMOB-HKMO Ankara Havacılık Havacılık Terimleri Sözlüğü Türkçe-İng. 2011 DHMİ-APK Daire Başkanlığı Hukuk t Hasan Eren, Hamza Zülfikar Anayasa Sözlüğü 1985 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Yasemin Yaşa Hukuk Terimleri Sözlüğü Türkçe-İng. Beta Yayınları Yasemin Yaşa Hukuk Terimleri Sözlüğü Türkçe-İtal. Beta Yayınları t Hıfzı Veldet Velidedeoğlu Türkçeleştirilmiş Metinleriyle Birlikte Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu – Üçüncü Cilt Terim ve Sözcükler Kılavuzu 1975 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Muzaffer Uyguner Yapıt Hakları Terimleri Sözlüğü 1971 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Yasama Terimleri Sözlüğü –İ– İklimlendirme ve Soğutma HVAC Terimler Sözlüğü Türkçe-İngilizce İletişim t Erol Mutlu İletişim Sözlüğü 1998 3 Bilim ve Sanat Yayınları Ankara İnanç t Orhan Hançerlioğlu İslâm İnançları Sözlüğü 1984 1 Remzi Kitabevi İstanbul t Süleyman Uludağ Tasavvuf Terimleri Sözlüğü 2005 2 Kabalcı Yayınları İstanbul İngilizce – Türkçe t Hony, Fahir İz A Turkish – English Dictionary 1947, 1952 1 OUP Oxford University Press Oxford t Fahir İz İngilizce – Türkçe Sözlük 1972 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Alderson, Fahir İz Türkçe – İngilizce Sözlük 1984, 1993 1 OUP Oxford University Press İnkılâp Kitabevi İstanbul t Robert Avery vö. İngilizce – Türkçe Redhouse Sözlüğü 1974, 1996 25. baskı Redhouse Yayınevi İstanbul Tureng İngilizce-Türkçe, Türkçe-İngilizce İnşaat Mühendisliği Aşağıda verilen iki adreste çok zengin birer kaynak verilmiştir Bilal Bilgi İnşaat Mühendisliği Yeni Terimler Sözlüğü 2007 Şenol Canbaz İnşaat Mühendisliği Terimler Sözlüğü 2010 Tcetvelim İnsan Hakları Vecihi Timuroğlu İnsan Hakları Sözlüğü 2007 Arkadaş Yayınevi İstatistik t Ceyhan İnal vd. İstatistik Terimleri Sözlüğü 1983 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Meryem Orhunbilge, … Kuramsal ve Uygulamalı İstatistik Terimleri Sözlüğü Alm., Fr., İng. 1997 1 Literatür İstanbul –J– Jeomorfoloji t Mehmet Ardos Açıklamalı Fransızca-Türkçe Jeomorfoloji Sözlüğü 1976 1 Edebiyat Fakültesi İstanbul –K– Kağıtçılık Münir Karıncaoğlu İngilizce Türkçe Kağıt ve Kağıtçılık Terimleri Sözlüğü Kaynak t Nurettin Çuhadar vd. Elektrik Ark Kaynağı İçin Terim Lügatı Alm., Fr., İng. 1960 1 İTÜ Makina Fakültesi İstanbul t Nurettin Çuhadar vd. Oksi-Asetilen Kaynağı İçin Terim Lügatı Alm., Fr., İng. 1959 1 İTÜ Makina Fakültesi İstanbul t Nurettin Çuhadar vd. Umumi Kaynak Terimleri Lügatı Alm., Fr., İng. 1960 1 İTÜ Makina Fakültesi İstanbul Kentbilim t Ruşen Keleş Kentbilim Terimleri Sözlüğü Alm., Fr., İng. 1980 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Kimya t Saadet Üneri, Ömer Kuleli, … Kimya Terimleri Sözlüğü 1981 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Kitaplıkbilim t Berin U. Yurdadoğ Kitaplıkbilim Terimleri Sözlüğü eski terim, İng. 1974 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara –M– Maden Maden Terimleri Sözlüğü t Enver Ediger vd. Madencilik Terimleri Kılavuzu Alm., Fr., İng. 1979 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Gündüz Ökten ve Emre Önsel Madencilik Terimleri Sözlüğü Almanca-Türkçe Malzeme Mehmet Erdoğan Açıklamalı Malzeme Bilimi Terimler Sözlüğü 2000 1 Nobel Yayın Dağıtım İstanbul Mantık t Teo Grünberg¸ Adnan Onat Mantık Terimleri Sözlüğü 1976 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Teo Grünberg vö. Mantık Terimleri Sözlüğü genişletilmiş 2003 3 ODTÜ Ankara Matematik t Doğan Çoker, Timur Karaçay Matematik Terimleri Sözlüğü Alm., Fr., İng. 1983 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Hilmi Hacısalihoğlu vd. Matematik Terimleri Sözlüğü Alm., Fr., İng., Ru, Azerbeaycan Türkçesi 2000 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Metal Erdoğan Tekin Metalbilim ve Gereçbilim – İngilizce-Türkçe Karşılıklar Sözlüğü ~2006 Erdemir Metroloji Uluslararası Metroloji Sözlüğü 2008 TÜBİTAK UME Mimari Mimari Terimler Sözlüğü Mitoloji t Behçet Necatigil Küçük Mitologya Sözlüğü 1957 1 Varlık Yayınları İstanbul t Eckart Peterih; Yakup Baydur Küçük Yunan Mitologyası 1959 2 Maarif Vekâleti Ankara t Emel Dilman Mitologyadan Ünlü Kişiler 1961 1 Ataç Kitabevi İstanbul Azra Erhat Mitoloji Sözlüğü Remzi Kitabevi İstanbul Muhasebe Mehmet Sayarı Muhasebe Sözlüğü Türkçe-İng. 2000 Gazi Kitabevi Ankara Muhasebe Dersleri Muhasabe Sözlüğü Orhan Şener Muhasebe Sözlüğü Türkçe-İng. 2003 Beta Akademik İstanbul KPMG Vergi Muhasabe Terimleri Sözlüğü Forumtr Muhasebecinin Sözlüğü –N– Nüfus Çok Dilli Genel Nüfus Terimleri Nükleer t Mazhar Boyla, Yılmaz Canküyer Nükleer Enerji Terimleri Sözlüğü Alm., Fr., İng. 1995 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Nümizmatik Ahmet Semih Tülay Genel Nümizmatik Sözlüğü 2001 1 İstanbul –O– Osmanlıca t Mustafa Nihat Özön Büyük Osmanlıca – Türkçe Sözlük 1959 3 İnkılâp Kitabevi İstanbul t Osmanlıca Türkçe Sözlük 1985 1 Bilgi Yayınevi Ankara Osmanlıca Tapu Terimleri Sözlüğü Otomotiv Otomotiv Terimleri Sözlüğü t İbrahim Kuyumcu, Yavuz Beşorak Otomobilcilik ve Motor Bilgisi Terimleri Sözlüğü eski terim, Alm., Fr., İng. 1980 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara –R– Ruhbilim t Ergün Arıkdal Ansiklopedik Metapsişik Terimler Sözlüğü Lat., Alm., İng., Fr., Os., Tr. 1989 3 Ruh ve Madde Yayınları İstanbul t Mithat Enç Ruhbilim Terimleri Sözlüğü eski terim, İng. 1990 KaratepeYayınları –S– Sağlık – Tıp t Zafer Öztek Halk Dilinde Sağlık Deyişleri Sözlüğü 1992 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t yarkurul Hekimlik Terimleri Kılavuzu 1980 2 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Taner Çamsarı Kapsamlı Teni Tıp Sözlüğü 2012 2 Boyut Yayıncılık İstanbul Kanser terimleri Sözlüğü Ulusal Sağlık Veri Sözlüğü 1 Sanat t Uğur Göktaş Ebru Terimleri Sözlüğü 1987 1 ASY Anadolu Sanat Yayınları İstanbul t Özdemir Nutku Gösterim Sanatları Terimleri Sözlüğü 1983 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Uğur Göktaş Karagöz Sözlüğü 1986 1 ASY Anadolu Sanat Yayınları İstanbul t Metin Sözen, Uğur Tanyeli Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü 1999 5 Remzi Kitabevi İstanbul t Faruk Şahin Seramik Sözlüğü 1983 1 ASY Anadolu Sanat Yayınları İstanbul t Nijat Özön Sinema ve Televizyon Terimleri Sözlüğü Eski terimler, Fransızca, İngilizce, Almanca 1981 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Simgeler t Georges Ifrah Hint Uygarlığının Sayısal Simgeler Sözlüğü 1995 1 TÜBİTAK Ankara Sosyal Karen O’Shea Demokratik Vatandaşlık Eğitimi Terimleri Sözlüğü t Nuri Bilgin Sosyal Psikoloji Sözlüğü 2003 1 Bağlam Yayıncılık İstanbul Ali Seyyar Sosyal Siyaset Terimleri Ansiklopedik Sözlük Tr, Alm., İng. 2004 1 Sakarya Yayıncılık t Orhan Hançerlioğlu Toplumbilim Sözlüğü 1996 2 Remzi Kitabevi İstanbul t Özer Ozankaya Toplumbilim Terimleri Sözlüğü 1980 2 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Söylev t Sami N. Özerdim Açıklamalı Söylev Sözlüğü 1981 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Orhan Bayrak Büyük Nutuk’ta Kim Kimdir? Milenyum Yayınları İstanbul Spor t Nurettin Alkanat Atletizm Terimleri Sözlüğü 1976 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Ayaktopu Terimleri Sözlüğü 1974 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Hakkı Bekensir Çifteker Terimleri Sözlüğü 1970 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Cemal Alpman Cimnastik Terimleri Sözlüğü 1969 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t İhsan Harmandalı Güreş Terimleri Sözlüğü 1974 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Sait Tayla Kılıçoyunu Terimleri Sözlüğü 1970 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Cem Atabeyoğlu Sepettopu Terimleri Sözlüğü 1969 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t İsa Savaş Spor Sözlüğü 1989 1 Remzi Kitabevi İstanbul t Sinan Erdem Uçantop, alantopu¸ masa topu Terimleri Sözlüğü 1968 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Nihat Işıtman Yumruktopu Terimleri Sözlüğü 1968 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara –T– Tarım Tarım Sözlüğü Tarih Mehmet Zeki Pekalin Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü II 1993 Milli Eğitim Bakanlığı t Midhat Sertoğlu Osmanlı Tarih Lûgatı 1986 1 Enderun Kitabevi İstanbul t Bekir Sıtkı Baykal Tarih Terimleri Sözlüğü 2000 3 İmge Kitabevi Ankara Teknik t Nuri Özbalkan Teknik Terimleri Sözlüğü – İngilizce-Türkçe 1990 9 Özbalkan Yayınları İstanbul Tekstil Tekstil Terimleri Sözlüğü Nuri Özbalkan Tekstil Terimleri Sözlüğü Türkçe, 2006 Alfa İstanbul Ali Bayram Tekstil Teknik Terimleri Sözlüğü Fono Yayınları İstanbul Tıp 25’den fazla sözlük için bkz Turizm Turizm Terimleri Sözlüğü Türk Dünyası t Emine Gürsoy-Naskali, Muvaffak Duranlı Altayca – Türkçe Sözlük 1999 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Şirəliyev, İ. İslamov Azərbaycan Dialektoloji Lüğəti 2 cilt 1999 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Ahmet B. Ercilasun vö. Bugünkü Türk Alfabeleri Anahtar Kitapçığı 1990 1 Kültür Bakanlığı Ankara t H. Paasonen Çuvaş Sözlüğü 1950 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t A. Caferoğlu Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü 1968 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Abdülmecit Doğru, İsmail Kaynar aktaranlar Gagauz Türkçesinin Sözlüğü 1991 1 Kültür Bakanlığı Ankara t Ufuk Tavkul Karaçay – Malkar Türkçesi Sözlüğü 2000 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Ahmet Bican Ercilasun vö. Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü Türkiye, Azerbeycan, Başkurt, Kazak, Kırgız, Özbek, Tatar, Türkmen, Uygur Türkçeleri ve Rusça 2 cilt, 2. cilt dizin 1992 2 Kültür Bakanlığı Ankara t Yudahin Kırgız Sözlüğü 2 cilt 1998 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Ertuğrul Yaman, Nizamiddin Mahmud Özbek Türkçesi – Türkiye Türkçesi ve Türkiye Türkçesi – Özbek Türkçesi Karşılıklar Kılavuzu 1998 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Ryumina,-Sırkaşeva, Kuçigaşeva Teleüt Ağzı Sözlüğü 2000 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Ekrem Arıkoğlu, Klara Kunlar Tuva Türkçesi Sözlüğü 2003 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Emine Gürsoy-Naskali vö. Türk Dünyası Gramer Terimleri Kılavuzu 2007 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Yuriy Vasiliev Türkçe – Sahaca Yakutça Sözlük 1995 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Emin Necipoviç Necip Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü 1995 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Türkçe 1 Neşe Emecan 1960’tan Günümüze Türkçe – Bir Sözlüğü Denemesi 1998 1 YKY İstanbul t Ali Püsküllüoğlu Çağdaş Türkçe sözlük 1989 5 Milliyet Yayınları İstanbul t Derleme Sözlüğü Türkiye’de Halk Ağzından Derleme 12 cilt 1963-1982 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Ali Püsküllüoğlu Öz Türkçe Sözlük 1989 9 ABC Kitabevi İstanbul t Ali Püsküllüoğlu Öz Türkçe Sözlük 1994 11 Arkadaş Yayınevi Ankara t Övgün Ahmet Ercan Şu Üretken Türkçemiz konulu sözlük 2011 1 Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı İstanbul t Tarama Sözlüğü 13. yüzyıldan beri Türkiye Türkçesiyle yazılmış kitaplardan toplanan tanıklarıyla 8 cilt 1963- 1977 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Mertol Tulum vö. Temel Türkçe Sözlük Sadeleştirilmiş ve genişletilmiş Kâmus-ı Türkî – Şemsettin Sami 3 cilt 1985 1 Tercüman Gazetesi / Yapı Kredi Bankası İstanbul t Orhan Hançerlioğlu Türk Dili Sözlüğü 1992 Remzi Kitabevi İstanbul t Şükrü Halûk Akalın vö. Türkçe Sözlük 2005 10 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Ali Püsküllüoğlu Türkçe Sözlük Türkiye Türkçesinin en büyük sözlüğü 1995 2 YKY Yapı Kredi Yayınları İstanbul t Tayyibe Uç vö. Türkçe Sözlük c. 1 A-J; c. 2 K-Z 1998 1 DD Dil Derneği Ankara t İsmail Parlatır vö. Türkçe Sözlük c. 1 A-J; c. 2 K-Z 1998 9 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Mustafa Canpolat vö. Türkçe Sözlük c. 1 A-K; c. 2 L-Z 1983 7 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Hamza Zülfikar Türkçede Ses Yansımalı Kelimeler 1995 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Cem Dilçin 1983 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Türkçe Karşılıklar t Zeki Tez Acayip Sözlük 2013 1 Hayykitap İstanbul t Yılmaz Çolpan Ataç’ın Sözcükleri 1963 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Batı Kaynaklı Sözcüklere Karşılık Bulma Denemesi II 1978 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Deniz Som Dilimizi Eşekarısı Soktu 1996 1 Güncel Yayıncılık İstanbul t Neşe Atabey-Ayla Bayaz Karşılıklar Kılavuzu 1990 1 Bilgi Yayınevi Ankara t Yurdanur Salman, Gamze Varım, Serhan Keser Ortak Kültür Sözlüğü 1992 1 Tüm Zamanlar Yayıncılık İstanbul t Emin Özdemir Öz Türkçe Kılavuz Sözlük 1976 1 Varlık Yayınevi İstanbul t Özleştirme Kılavuzu 1979 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Doğan Aksan Tartışılan Sözcükler 1976 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Mustafa Nihat Özön Türkçe Yabancı Kelimeler Sözlüğü İnkılâp ve AKA Kitabevleri İstanbul t Ali Püsküllüoğlu Türkçedeki Yabancı Sözcükler Sözlüğü 1997 1 Arkadaş Yayınevi Ankara t Türkçeni Koru 2007 1 ODTÜ ADT Atatürkçü Düşünce Topluluğu t Ahmet B. Ercilasun vö. Yabancı Kelimelere Karşılıklar 1995 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Ahmet B. Ercilasun vö. Yabancı Kelimelere Karşılıklar – İkinci kitap 1998 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Yabancı Sözcüklere Türkçe Karşılıklar 2007 1 ODTÜ ADT Atatürkçü Düşünce Topluluğu Ankara –U– Uçak Mühendisliği A. Cihat Baytaş Uçak Mühendisliği Terimleri Sözlüğü İng-Türkçe 2012 Makine Mühendisleri Odası İzmir Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Zikrullah Kırmızı vö Kentiçi Ulaşım Terimleri Sözlüğü 2012 Cinius Yayınları İstanbul Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Terimleri Sözlüğü Türkçe-İngilizce 2012 2 Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Ankara Uyak t Nevzat Erkmen Türk Dilinin Uyak Kafiye Sözlüğü 1983 1 Söz Yayın İstanbul t Belgin Tezcan Aksu, … Türkçe Sözlük’ün Ters Dizimi 2004 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Uygulayım t Kaya Türkay vö. Uygulayım Terimleri Sözlüğü eski terim, Fr., İng. 1980 2 TDK Türk Dil Kurumu Ankara –V– Vergi Faruk Güçlü Osmanlıdan Günümüze Vergi Türleri Sözlüğü 2014 1 Seçkin Yayıncılık İstanbul Faruk Güçlü Vergi ve Muhasebe Sözlüğü 2002 Detay Yayıncılık Ankara Rüknettin Kumkale Vergi ve Muhasebe Sözlüğü 2014 Seçkin Yayıncılık İstanbul –Y– Yakın ve Karşıt Anlamlılar Yusuf Çotuksöken Türkçe Anlamdaşlar ve Karşıtanlamlılar Sözlüğü 2012 1 Papatya Yayıncılık Eğitim İstanbul t Pars Tuğlacı Türkçede Anlamdaş ve Karşıt Kelimeler Sözlüğü 1982 1 İnkılâp ve AKA Kitabevleri İstanbul t Kemal Demiray Türkçede Anlamdaşlar Sözlüğü İnkılâp Kitabevi İstanbul t Mehmet Ali Ağakay Türkçede Yakın Anlamlı Kelimeler Sözlüğü 1956 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Özcan Yalım Türkçe’de Yakın ve Karşıt Anlamlılar Sözlüğü 1998 1 İmge Kitabevi Ankara Yapı t Muzaffer Uyguner Yapım İyeliği Terimleri Sözlüğü eski terim, Fr., İng. 1971 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Yönetim Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü 2014 AFAD Oktay Ergünay Afet Yönetimi ile İlgili Terimleri – Açıklamalı Sözlük Arazi Yönetimi Terimleri Sözlüğü 2013 Ali Seyyar, Cihan Selek Öz İnsan Kaynakları Terimleri Ansiklopedik Sözlük 2007 1 Değişim Yayınları İstanbul Hasan Tutar İşletme ve Yönetim Terimleri Ansiklopedik Sözlük 2013 1 Seçkin Yayıncılık İstanbul M. Akif Özer Yönetim Sözlüğü 2014 Seçkin Yayıncılık İstanbul Yöneylem t Ahmet Duyar, Yurdanur Pamukçu Yöneylem Araştırması Terimleri Sözlük Taslağı 1975 1 TÜBİTAK-Marmara BvEAE Gebze t Bülent Sankur, Gündüz Ulusoy, … Yöneylem Araştırması Terimleri Sözlük Taslağı 1981 1 BÜ Boğaziçi Üniversitesi İstanbul Yöntembilim t Muzaffer Sencer Yöntembilim Terimleri Sözlüğü 1981 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara –Z– Zanaat t Zanaat Terimleri Sözlüğü 1976 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara Zooloji t E. Denison Ross; E. Gürsoy-Naskali Kuş İsimlerinin Doğu Türkçesi, Mançuca ve Çince Sözlüğü 1994 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara t Sevinç Karol Zooloji Terimleri Sözlüğü 1963 1 TDK Türk Dil Kurumu Ankara İLK ÖRNEKLERDEN GÜNÜMÜZE TÜRKÇENİN ÖNEMLİ SÖZLÜKLERİ Önceleri “sözlük” kelimesi yerine “lügat” ya da “kamus” kelimeleri kullanılırdı. 1. Divanü Lügâti’t-Türk Türk dilinin ilk sözlüğü, Kâşgarlı Mahmud’un yazdığı Divanü Lügâti’t-Türk tür. Kâşgarlı, 1072 yılında yazmaya başladığı eserini 1074 yılında tamamlayarak Halife Muktedî Biemrillah’a sunmuştur. Divanü Lügâti’t-Türk, bütün Türk illerini ve dillerini kapsayan, bin yıl öncesinin Türk toplulukları hakkında önemli bilgiler içeren kaynak eserdir. Eserde 7500 sözcüğün açıklaması vardır. 2. Mukaddimetü’l-Edeb Divanü Lügâti’t-Türk’ten yaklaşık altmış yıl sonra ise Harezm sahasında hazırlanmış olan Arapça öğrenmek isteyenlere yararlı olabilecek bir eserdir. Türk asıllı olmakla birlikte Arap sözlükçülük geleneğinde önemli bir yere sahip olan Zemahşeri’nin yazdığı bu eser, Harezm Türkçesi için dil malzemesi içermektedir. 3. Codex Cumanicus Karadeniz’in kuzeyinde yaşamış olan Kuman Kıpçak Türklerininin söz varlığı ve sözlü edebiyat ürünleri ile ilgili derlemelerden oluşan Codex Cumanicus’un XIII. yüzyıl sonlarında hazırlandığı sanılmaktadır. Türkçeden Türkçeye Sözlükler Türkçeden Türkçeye sözlükler 18. yüzyıldan itibaren hazırlanır. 4. Mehmed Esad Efendi’nin Lehcetü’l-lügat XVIII. yüzyıl5. James W. Redhouse’un Müntahabat-ı Türkiyye 18426. Müntahabat-ı lügat-ı Osmaniyye 18527. Ahmed Vefik Paşa’nın Lehce-i Osmani 18768. Şemseddin Sami’nin Kamus-ı Türki 1900 adlı sözlükleri Türk sözlükçülüğünün en önemli ürünlerinden yalnızca birkaçıdır. Bunlar içerisinde Kamus-ı Türki kendisinden sonra hazırlanan pek çok sözlüğe kaynaklık etmiş, sözlükçülüğümüzün dönüm noktalarından olmuştur. 9. Türkçe Sözlük Türk Dil Kurumunun ilk baskısını 1945’te yayımladığı ve bugüne kadar on bir baskısıyapılan Türkçe Sözlük günümüz Türk sözlükçülüğünün temel eserlerinin başında gelmektedir. Türkçenin söz varlığını ortaya koyacak bir sözlük hazırlanması düşüncesi, Türk Dili Tetkik Cemiyeti’nin 12 Temmuz 1932 günü kuruluşuyla birlikte gündemde yer almaya başlamıştır. ... Türk Dil Kurumunun son yıllarda çalışmalarını bilim uygulamalarıyla yürütmesi ve yine bilişim uygulamalarıyla kullanıma sunması, sanal ortamda Türkçenin başvuru kaynaklarının artmasını sağlamıştır. 10. Sanal Ortamdaki Sözlükler Türk Dil Kurumunun 2002 yılında kullanıma sunduğu Güncel Türkçe Sözlük ’ten sonra geçen zaman içerisinde Kişi Adları Sözlüğü, Bilim ve Sanat Terimleri Ana Sözlüğü, Türkçede Eş ve Yakın Anlamlı Kelimeler Sözlüğü, Türk Lehçeleri Sözlüğü, Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü, Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü, Tarama Sözlüğü, Sesli Türkçe Sözlük, Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü de erişime açılmıştır. Kaynakça 12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı, MEB Yayınları, Ankara 2019 Yazıya Tepkini Göster! 12. Sınıf Edebiyat 1. Ünite Konuları İçindekilerEdebiyat ile Düşünce Akımları/Felsefe Arasındaki İlişkiEdebiyat ile Psikoloji ve Psikiyatri Arasındaki İlişkiEdebiyat ve Psikolojinin Ortak ÖzellikleriEdebiyat ve Psikoloji Arasındaki FarklılıklarDilin Tarihi Süreç İçindeki Değişimini Etkileyen Sebeplerİlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri Edebiyat ile Düşünce Akımları/Felsefe Arasındaki İlişki Güzel sanatların bir kolu olan edebiyat ile sistematik ve soyut bir düşünce disiplini olan felsefe arasında yakından bir ilişki vardır. Edebiyatında felsefenin de temeli insandır, her ikisi de dile faydalıdır. Kimi zaman sanatçılar düşüncelerini edebi eserlerde ortaya koyduklarından felsefeden yararlanırlar. Tüm bunlar felsefe ile edebiyat arasındaki güçlü ilişkiyi açıklar. Edebiyat Felsefe Amacı okuyucuda güzellik duygusu uyandırmaktır. Amacı varlık, evren, doğa, bilgi gibi konularda sistematik bir düşünce ortaya koymaktır. Güzel söz söyleme esastır. Asıl olan söylem değil, içeriktir. Düşünceden çok duygu ve sezgiler ön plandadır. Akli ve mantıki düşünce ön plandadır. Dil sanatsal işlevde kullanılır Dil göndergesel işlevde kullanılır. Kelimeler, yan anlam ve mecaz anlamda kullanılır. Kelimeler, gerçek anlamda kullanılır. Sanatlı bir söyleyiş ve kapalı bir anlatım vardır. Dil ve anlatım olabildiğince açık ve açıklayıcıdır. İmgelerle kurulmuş bir dil kullanılır. Kavramların hâkim olduğu bir dil kullanılır. 12. Sınıf 1. Ünite Ölçme Değerlendirme Çalışmaları için TIKLAYINIZ Edebiyat ile Psikoloji ve Psikiyatri Arasındaki İlişki Edebiyat ile psikoloji birbirlerine oldukça yakın iki alandır. Her ikisi de insan yaşamını, insanın iç dünyasını anlamaya çalışır. Psikoloji bilimi bazen bir edebi eserdeki kişinin ruhsal yaşamını irdelemeye çalışır, bazen de sanatçılar psikolojiden yararlanarak eserlerini oluştururlar. Türk roman tarihine baktığımızda Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Yusuf Atılgan gibi yazarların eserlerindeki karakterlerin davranışları hususunda psikolojiden oldukça fazla yararlandıklarını görmekteyiz. Edebiyat ve Psikolojinin Ortak Özellikleri 1. Edebiyat ve psikoloji biliminin asıl malzemesi olarak Edebiyat ve psikoloji insanı bir bütünlük içinde kavrayarak onun doğasına yaklaşma Genel olarak her ikisinin de insan ruhunu kavramaya, onun düşünce, davranış ve duygularına yön veren bilinçaltı süreçlerine daha yakından bakmaya ve onu çevresinden koparmadan bir “bütün” olarak görmeye çabalayan çalışma sahaları olduğu İkisinin de ürün ve verileri birbirleri için önemli malzemelerdir. Edebiyat ve Psikoloji Arasındaki Farklılıklar 1- Edebiyat sanat dalıdır; psikoloji, bilim dalıdır. 2- Edebiyat insanın ruh dünyasının /iç dünyasının yansımasıdır. Psikoloji ise ruh dünyasının araştırılmasıdır. 3- Edebiyatta ortaya ürün çıkar. 4- Edebiyatta amaç estetik haz vermektir. Psikoloji de ise sorun tespiti ve çözümü önemlidir. 5- Edebiyatın muhatabı toplum iken psikolojinin muhatabı bireydir. Dilin Tarihi Süreç İçindeki Değişimini Etkileyen Sebepler Dil, insanların duygularını, düşüncelerini kelimelerle veya işaretlerle bildirdikleri anlaşma aracıdır. Bu araç, aynı zamanda insanlığın gelişimini sağlayan canlı bir yapıdır. Sürekli değişir, gelişir. İlk zamanlardan günümüze kadar siyasi ve toplumsal değişim, teknoloji, çeviri, yazarların dil tercihleri gibi birçok neden yazı ve konuşma dilini etkiler. Örneğin “tayyare” kelimesinin yerine “uçak” kelimesinin kullanılması Cumhuriyet Dönemi’ndeki siyasal yaşamın Türkçeye etkisidir. Belden başlayan ve genellikle paçaları ayak bileklerine kadar inen giyecek anlamındaki “pantolon” kelimesi, Türklerin Batı kültürü ile temasa geçmesi neticesinde toplumsal değişimin dile etkisine örnek verilebilir. 20. yüzyılın başında Türkçede olmayan televizyon, radyo, e-mail, buzdolabı, ütü gibi kelimeler teknolojinin dile etkisi ile bugün kullanılmaktadır. Kimi zaman çeviri yoluyla da dil etkilenir. Tanzimat Dönemi’nde Fransız edebiyatından onlarca eser çevrilmiş, bu eserlerle tiyatro, gazete, mobilya gibi Batı kültürüne ait birçok kelime dile girmiştir. Bazen de yazarların bilinçli tercihi, yazı dilini etkiler. Örneğin Milli Edebiyat Dönemi’nde Genç Kalemler dergisinde yayımlanan Yeni Lisan makalesinin etkisiyle yazarlar halk diline özgü Türkçe kelimeleri kullanarak dili etkilemişlerdir. Göçler, coğrafi koşullar, ait olunan sosyal topluluk gibi birçok etken hem yazı dilini hem de konuşma dilini etkiler. Örneğin Türkçe bir kelime olan ve eti yenen, hızlı koşan, postundan yararlanılan bir memeli türü anlamındaki “tavşan” kelimesi Eski Türkçede “tapişgan” biçimindeyken günümüzde “tavşan” biçimini almıştır. Aynı kelime Azeri Türkçesinde “dovşan”, Türkmen Türkçesinde “tovşan”, Uygur Türkçesinde de “toşkan” biçiminde yazılmakta ve telaffuz edilmektedir. Bu kelimenin Kütahya yöresinde “davşan”, Güneydoğu Anadolu’da “doğşan” biçiminde kullanılması da dilin değişimine verilecek örneklerden biridir. 12. sınıf TDE İlke yayınları 12. Sınıf 1. Ünite Ölçme Değerlendirme Çalışmaları için TIKLAYINIZ İlk Örneklerden Günümüze Türkçenin Önemli Sözlükleri Sözlük, dilde birlik ve tutarlılık sağlayan, milli bilincin gelişmesine yardımcı bir hazinedir. Okuduğunuz metinde, köklü geçmişe sahip ve geniş bir alana yayılan Türkçenin önemli bazı sözlükleri hakkında bilgi verilmiştir. Sözlük, bir dilin söz varlığının bir bölümünü belirli amaçlar çerçevesinde genellikle alfabetik olarak bir araya getiren ve her bir kelimenin anlamı, söylenişi, kökeni ve kullanımı konusunda bilgi veren başvuru kitabıdır. Sözlük, ticaret ve başka bir dili öğrenme isteği sonucu ortaya çıkmıştır. Sözlük yazımı ile ilgili ilk çalışmalar tarihin erken dönemlerinden itibaren başlamış, günümüze kadar da devam etmiştir. Sanılanın aksine sözlük çalışmaları önce Batı medeniyetinde değil, Doğu medeniyetinde başlamıştır. Günümüzde sözlükler, sözlük bilgisi leksikografi olarak adlandırılır. Sözlük bilgisi, özellikle 19. yüzyıldan itibaren dil çalışmalarının önemli uğraş alanlarından biri olmuştur. Sözlükler çeşitli amaçlara uygun biçimde hazırlanır. Bunlardan en yaygın olanlar genel sözlükler ve çok dilli sözlüklerdir. Genel sözlüklerde dilin söz varlığının bir bölümü alfabetik sırada dizilir ve bunların anlamları verilir. Çok dilli sözlüklerde ise en az iki dilin söz varlığı birlikte ele alınır. Bunlarındışında eş anlamlı, yakın anlamlı, karşıt anlamlı, argo kelimelerin ele alındığı ya da deyim ve atasözlerinin, terimlerin bir araya getirildiği sözlükler de vardır. Sözlüklerde genellikle koyu veya büyük harflerle yazılan, karşılığı gösterilen, anlamı verilen, açıklaması yapılan, örnek kullanımlanı sıralanan kelimelere madde başı denir. Sözlüğün hacmi, madde başı sayısı ile ölçülür. Dillerin başvuru kaynağı olan sözlükler, dilin mirasını da koruyan müzeler gibidir. Kaşgarlı Mahmut’un Divanü Lügati’it Türk adlı eseri Türkçenin ilk sözlüğüdür. Araplara Türkçeyi öğretmek için yazılmıştır. 12. Sınıf Edebiyat 1. Ünite Konu Anlatımı Pdf 12. SINIF TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI DERSİ KONULARI Ölçme Değerlendirme Çalışmaları için TIKLAYINIZ Yazım ve noktalama konu anlatımı için TIKLAYINIZ Yazım ve noktalama çalışmaları için TIKLAYINIZ Kelimede anlam konu anlatımı için TIKLAYINIZ Kelimede anlam ile ilgili çalışmalar için TIKLAYINIZ 331 Önceleri sözlük yerine “ lügat “ veya “ kamus “ sözcükleri kullanılırdı. Divanü Lügati’t – Türk Türk dilinin ilk sözlüğüdür. Kaşgarlı Mahmud tarafından yazılmış 1074’te tamamlanmıştır. Araplara Türkçe öğretmek amacıyla Arapça yazılmıştır. 7500 kelime açıklanmıştır. Eser; bütün Türk illerininden bahsetmesi, Türklerin tarihi hakkında bilgi vermesi, gelenek ve görenekleri anlatması bakımından sadece bir sözlük değildir, Türk kültürünün taşıyıcısı – Edeb Harezm sahasında hazırlanmış bu sözlük, Türklere Arapça öğretmek amacıyla Zemahşeri tarafından 12. yüzyılda kaleme alınmıştır. Codex Cumanicus Kıpçak Türklerinin dilini Hristiyan din adamlarına öğretmek amacıyla İtalyanlar ve Almanlar tarafından parça parça yazılan ve yaklaşık 60 yılda ortaya çıkan sözlüktür. Eser Latin alfabesi ile 14. yüzyılda Lügateyn 15. yüzyılda Ali Şir Nevai tarafından Türkçenin Farsçadan üstün bir dil olduğunu kabul ettirmek amacıyla yazılmıştır. Aslında bir dil bilgisi kitabı olan eserde Türklerin siyasi, ekonomik ve sosyal yaşantısı hakkında bilgi verilmiştir. Lehçe- i Osmani 1876’da Ahmet Vefik Paşa tarafından iki cilt olarak Arap alfabe sistemine göre düzenlenmiştir. Daha sonra yazılacak Türkçe sözcüklere kaynaklık yapmıştır. Lügat-i Naci 1890 yılında Muallim Naci tarafından hazırlanmıştır. Sözlükte toplam 18 bin madde başı sözcük vardır. Yazar, Batı dillerinden geçen sözcüklere de yer vermiştir. Kamus – i Türki 1899 yılında Şemsettin Sami tarafından kalrme alınan bu sözlük dönemin en başarılı sözlüğüdür. Adında Türk geçen ilk sözlüktür. Yazar, Türkçede kullanılmayan Arapça ve Farsça sözcükleri esere dahil etmemiş eseri Türkçeden Türkçeye şeklinde Türkçe Sözlük Cumhuriyet’in ilanından sonra Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan ve halihazırda üzerinde çalışılmaya devam eden sözlük, birçok ihtiyaca cevap Ağ Sanal Ortamdaki Sözlükler TDK’nin sözlük alanında yaptığı çalışmaları internette yayımlamasıyla ortaya çıkmıştır. Bilgileri, tanımları ve önemli ipuçlarını öğrendikten sonra, soruların içinde nasıl yer aldığını görmen gerekli. MEB Kaynaklarına da incelemen faydalı olabilir. Yazı dolaşımı

türkçenin önemli sözlükleri ve yazarları